فیوز مینیاتوری چیست
فیوز مینیاتوری یک وسیله حفاظتی است که در تجهیزات و مدارات الکتریکی و انواع تابلو برق ها به کار برده میشود تا در مواقعی که جریانی بیشتر از حد انتظار از وسیله عبور می کند مدار قطع شود تا سایر تجهیزات آسیبی نبینند.یا تعریف دیگری که می توانیم داشته باشیم وبگوئیم که یک وسیله الکترومکانیکی است و برای محافظت از یک مدار الکتریکی در برابر جریان بیش از حد طراحی شده است که اصطلاحی برای توصیف یک عیب الکتریکی ناشی از اضافه بار یا اتصال کوتاه می باشد.یک کلید مینیاتور به طور خودکار مدار الکتریکی را در شرایط غیرعادی شبکه یعنی در شرایط اضافه بار و همچنین وضعیت معیوب خاموش می کند.
مکانیزم های فیوز مینیاتوری
فیوز مینیاتوری از دو مکانیزم برای عملکرد خود استفاده میکند عملکرد بیمتالی برای حفاظت اضافه بار و عملکرد مغناطیسی جهت حفاظت از اتصال کوتاه.به عبارت دیگر ، تشخیص جریان اضافه به عهده یک فلز می باشد که بوسیله عبور جریان مدت دار بیش از جریان نامی گرم شده و بر اثر خم شدن باعث عمل کنتاکت فیوز مینیاتوری شده و مدار را قطع میکند.
همچنین جریان اتصال کوتاه بوسیله سیم پیچ که دارای تعداد دور کم و قطر زیاد میباشد بصورت مغناطیسی تشخیص داده شده و فیوز مینیاتوری عمل می کند.
سایر المانهای فیوز مینیاتوری طبق تصویر عبارتند از :
- Actuator piker : for trip and reset
- Actuator Device mechanism
- Main contact : flow of current
- Terminal Block
- Bimetallic steel strip
- Tripping calibration screw
- Solenoid coil
- Arc extinguisher
انواع فیوزهای مینیاتوری بر اساس تعداد پل
فیوزهای مینیاتوری در انواع یک، دو، سه و چهار پل برای جریانها و ولتاژهای مختلف ساخته شده و مورد استفاده قرار میگیرند. فیوزهای مینیاتوری دو عملکرد اصلی انجام میدهند که یکی حفاظت در برابر اضافه جریان و دیگری، حفاظت اتصال کوتاه است.
این دو عملکرد به قدری مهم هستند که حتی ممکن است در عملکرد روی کل مدار و یا سیستم ما علاوه بر فیوز مینیاتوریهای مورد استفاده شده بر روی کلیه لوازم دیگر نیز بر راندمان و کارائی آن ها نیز تاثیر مستقیمی داشته باشد. از همین رو ما به شما پیشنهاد و تاکید مهمی داریم که در انتخاب فیوز های مینیاتوری در سیستم دقت بالا ومشاوره های تخصصی داشته باشین که در اینده دچار مشکلات فنی پیچیده نشوید. از جمله فیوز های مینیاتوری که میتوان با اطمینان کامل از آن استفاده کرد به محصولات شرکت انگلیسی دورمن اسمیت اشاره کرد.
در شکل زیر به انواع فیوزهای مینیاتوری معتبر این شرکت نمایش داده شده است
معیار انتخاب یک کلید مینیاتوری
اگر انتخاب کلید مینیاتوری بر اساس الزامات مدار نباشد، ممکن است به دفعات تریپ های ناخواسته رخ دهد. اگر انتخاب کلید مینیاتوری در اندازهای کمتر از اندازه نامی بار باشد به دفعات فراوان تریپ میشود و موجب وقفه در رسیدن جریان به بار متصل به آن خواهد شد.به دلیل اینکه در این حالت، جریان نامی کلید مینیاتوری کمتر از مقدار جریان نامی بار است.
فیوز مینیاتوری از نظر کاربرد تقسیم بندی می گردد:
- روشنائی تیپ های B
- موتوری تیپ های C
- ترانسفورماتوری تیپ های D
- قدرت تیپ های K
- بسیار حساس Z
1-فیوز مینیاتوری نوع B روشنایی
کلید مینیاتوری نوع B عموما در مصارف خانگی و روشنایی کاربرد دارند. این کلیدها در جریان اضافه بار بین ۳ تا ۵ برابر جریان نامی در زمان مشخص ، مدار را قطع می کنند و حساسیت مناسبی برای کاربردهای عادی خانگی دارند. این کلید به فیوز مینیاتوری تندکار نیز معروف است.
2-فیوز مینیاتوری نوع C موتوری
کلید مینیاتوری نوع C بیشتر کاربرد صنعتی دارند. این کلیدها در جریان اضافه بار بین ۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی در زمان مشخص ، مدار را قطع می کنند و زمان قطعشان از تیپ B بیشتر است. این کلید به فیوز مینیاتوری کندکار نیز معروف است.
3-فیوز مینیاتوری نوع D ترانسفورماتوری
کلید مینیاتوری نوع D برای مصارف صنعتی خاص ( مانند مولد های اشعه ایکس X-Ray و یا ترانسفورماتورها ) استفاده می شوند. این کلیدها در جریان اضافه بار بین ۱۰ تا ۲۰ برابر جریان نامی در زمان مشخص ، مدار را قطع می کنند و زمان قطعشان از تمامی تیپها بیشتر است.
4-فیوز مینیاتوری نوع K قدرت
کلید مینیاتوری نوع K برای حفاظت در مدارات قدرت ، ترانسفورماتور و موتور ها استفاده می شوند. در این نوع از کلید مینیاتوری حد جریان برای قطع در موارد اضافه بار کمتر از سایر کلیدهاست و هنگام به وجود آمدن اضافه بار مدار را سریعتر قطع می کنند ولی در موارد اتصال کوتاه منحنی قطع این نوع کلید ها بین تیپ D و C می باشد.
5-فیوز مینیاتوری نوع Z بسیار حساس
این نوع از کلید مینیاتوری هنگامی که جریان عبوری از جریان نامی بیشتر شود در یک مدت زمان خاص ( که از تمامی تیپها کمتر است ) طبق منحنی قطع ، فرمان قطع را صادر می کند. حساسیت این نوع از کلیدها ، هم در مواقع اضافه بار و هم اتصال کوتاه از تمامی تیپهای دیگر بیشتر است و در صورت بروز خطا مدار را سریعتر قطع می کند. بنابر این کاربرد این نوع فیوز مینیاتوری در مدارات با حساسیت بالا می باشد.
اگر بخواهیم براساس زمان قطع مدل های فیوز مینیاتوری های نام برده شده را به ترتیب ( از سریعترین ) نام ببریم این تیپها عبارت است از :
- فیوز مینیاتوری نوع Z بسیار حساس
- فیوز مینیاتوری نوع B روشنایی
- فیوز مینیاتوری نوع C موتوری
- فیوز مینیاتوری نوع D ترانسفورماتوری
موارد استفاده فیوز مینیاتوری و کلیدهای مینیاتوری
فیوز مینیاتوری یا به عبارت بهتر، کلید مینیاتوری (Miniature Circuit Breaker) یا به اختصار، MCB یکی از تجهیزات پرکاربرد الکتریکی است که برای قطع بار، حفاظت و ایزولاسیون یک بخش مدار مانند موتورها، روشنایی، مدارهای کنترل و… بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. کلیدهای مینیاتوری در مدارهای فشار ضعیف از قبیل مصارف خانگی، روشنائی صنعتی، یا سایر کاربردهای تجاری به کار میروند.
قطع کننده
قطع کننده یا مدارشکن مدار مینیاتوری، یک قطعه الکترومکانیکی است که در صورت افزایش و رسیدن جریان به یک جریان از پیش تعیین شده، مدار را قطع میکند. کلید مینیاتوری را میتوان با یک فیوز معمولی در جعبه توزیع تعویض کرد.
بعد از آنکه MCB به دلیل اضافه جریان یا اتصال کوتاه عمل کند، میتوان وضعیت آن را به صورت دستی در حالت اولیه قرار داد. فیزوهای مینیاتوری تکفاز 230 ولت AC و انوع سه فاز آنها 415 ولت AC هستند و MCBهای DC، در ولتاژ 220 ولت کار میکنند. فیوزهای مینیاتوری را میتوان به صورت دستی وصل یا قطع کرد.
چهار نماد رایج فیوزهای مینیاتوری در شکل زیر نشان داده شده است
ساختار و عملکرد فیوز مینیاتوری
فیوز مینیاتوری از مجموعهای از قطعات تشکیل شده که در یک محفظه مستحکم و عایق تعبیه شدهاند. سیستم کلیدزنی یا سوئیچینگ نیز از دو کنتاکت ثابت و متحرک تشکیل شده است که با سیمهای ورودی و خروجی ارتباط الکتریکی دارند.
در شرایط کار عادی، کلید مینیاتوری مانند یک کلید عادی عمل میکند که وظیفه آن قطع و وصل مدار است. اگر شرایط اضافه بار یا اتصال کوتاه رخ دهد، MCB به طور خودکار عمل کرده و در نتیجه آن، گذر جریان بار با وقفه روبهرو میشود. نشانه بصری این وقفه حرکت خودکار دکمه MCB به موقعیت قطع است. این عملکرد خودکار MCB میتواند از دو طریق گرمایی و مغناطیسی به دست آید. شکل زیر، عملکرد قطع MCB را به صورت گرمایی نشان میدهد.
در شرایط اضافه بار، جریان گذرنده از بیمتال سبب بالا رفتن دمای آن میشود. گرمای بیمتال، خود، سبب انحراف آن به دلیل انبساط حرارتی فلزها میشود. این انحراف، زبانه قطع را آزاد کرده و در نتیجه کنتاکتها از هم جدا میشوند.در برخی MCBها میدان مغناطیسی ناشی از پیچهها ساز و کار قطع و وصل را انجام میدهد و سبب انحراف بیمتال میشود. شکل زیر این موضوع را نشان میدهد.
تحت شرایط اتصال کوتاه یا اضافه بار زیاد، پیکربندی قطع مغناطیسی مطابق تصویر بالا عمل خواهد کرد. در شرایط کاری عادی، MCB به صورت شکل سمت چپ است و نیروی کافی برای تغییر وضعیت تیغه تریپ را ندارد. اما هنگامی که اتصال کوتاه یا اضافه بار رخ دهد، میدان مغناطیسی ایجاد شده نیروی کافی برای تغییر وضعیت تیغه و در نتیجه زبانه را به وجود میآورد.
محصولات دورمن اسمیت انگلستان
شرکت دورمن اسمیت انگلستان با قدمت بسیار زیاد در صنعت برق صنعتی در سرتاسر نقاط جهان یکسری نمایندگی دارد و خوشبختانه در کشور عزیزمان ایران این شرکت معتبر نیز دارای نمایندگی فعال میباشد و فروشگاه اینترنتی آذران شاپ تنها نماینده انحصاری شرکت دورمن اسمیت انگلستان در شرق ایران را برعهده دارد و تمامی محصولات این شرکت نیز در فروشگاه توسط مشتریان امکان خرید وجود دارد.
فروشگاه اینترنتی آذران شاپ تامین و توزیع کننده کلیه محصولات برق صنعتی و ساختمانی علاوه بر محصولات تابلوئی شرکت دورمن اسمیت انگلستان دارای محصولات روشنائی و همچنین محصولات هوشمند سازی برخوردار است که کلیه نیازمندی های اشخاص در حوزه برق را تکمیل نموده است.